Τρίτη 29 Ιανουαρίου 2008

Φίλιππος Μιχαήλ Μπουοναρόττι (Filippo Giuseppe Maria Ludovico Buonarrotti, 1761 - 1837)

Ιταλός δημοκράτης, σοσιαλιστής, αδιάφθορος επαναστάτης, ελευθεροτέκτονας και ιδρυτικό, ηγετικό στέλεχος και πνευματικός πατέρας της επαναστατικής γαλλικής οργάνωσης «Ένωση των Δικαίων» (ο Μωρίς Ντομανζέ τον θεωρεί «μία από τις πιο ωραίες μορφές της Γαλλικής Επανάστασης» και ο Σαρλ Ντονιέ «αποφασιστικό επαναστάτη, αλλά ταυτοχρόνως σοβαρό, μετριόφρονα και σεμνό»).

Γεννήθηκε το 1761 στην Πίζα, καταγόταν από την οικογένεια του Μιχαηλάγγελου και είχε σπουδάσει νομικά στο Πανεπιστήμιο της Πίζας. Ασπάστηκε πολύ νωρίς τις προοδευτικές ιδέες της εποχής και αναγκάστηκε να καταφύγει στην Κορσική, όπου γνωρίστηκε με τον νεαρό Ναπολέοντα Βοναπάρτη και επίσης μπήκε στις τάξεις των Ιακωβίνων. Χαιρέτησε με ενθουσιασμό το ξέσπασμα της Γαλλικής Επανάστασης και εξέδωσε την εφημερίδα «Giornale Patriottico di Corsica», την πρώτη ιταλική εφημερίδα που εξήρε τις ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης.

Απελάθηκε από το νησί τον Ιούνιο 1791 και φυλακίστηκε στην Τοσκάνη. Μετά την αποφυλάκισή του έφυγε για τον Παρίσι το 1793, όπου η Συμβατική Εθνοσυνέλευση, αφού του χορήγησε την γαλλική υπηκοότητα τον Μάϊο 1793, τού ανέθεσε διάφορα αξιώματα. Υπήρξε στενός φίλος και συνεργάτης του Ροβεσπιέρου (ο οποίος του ανέθεσε να οργανώσει τις κοινότητες των πολιτικών προσφύγων Ιταλών επαναστατών), καθώς και όλων των άλλων πολιτικών ηγετών των Ιακωβίνων. Με την πτώση του Ροβεσπιέρου τον Φεβρουάριο του 1794 και την επικράτηση των αντεπαναστατικών στοιχείων στην Συμβατική Εθνοσυνέλευση, συνελήφθη και κλείστηκε στην φυλακή, όπου γνώρισε τον Μπαμπέφ και προσχώρησε στις σοσιαλιστικές ιδέες. Μετά την αποφυλάκισή του ίδρυσε την ιακωβινική πολιτική οργάνωση «Λέσχη του Πανθέου», που έλαβε το όνομά της από την πλατεία όπου πραγματοποιούσε τις συγκεντρώσεις της και στις αρχές του 1796 αριθμούσε 17.000 μέλη, μερικά από τα οποία ήσαν και μέλη της φρουράς του Παρισιού.

Τον Φεβρουάριο του 1796, όταν ο Ναπολέων διέλυσε κατ’ εντολή του «Διευθυντηρίου» την «Λέσχη του Πανθέου», ο Μπουοναρόττι ίδρυσε μαζί με τους Μπαμπέφ, Νταρτέ, κ.ά. την «Ένωση των Δικαίων» ή «Εταιρεία των Ίσων» (Φεβρουάριος 1796), την πρώτη μεγάλη σοσιαλιστική επαναστατική οργάνωση της Γαλλίας και συνέταξε το «Μανιφέστο των Πληβείων» με το οποίο η οργάνωση κατήγγειλε την ατομική ιδιοκτησία και απαιτούσε αγροτική μεταρρύθμιση και Δημοκρατία. Η «Ένωση των Δικαίων» αποτελούσε ουσιαστικά τον παράνομο βραχίονα της πρώην «Λέσχης του Πανθέου», με σκοπό την προετοιμασία εξέγερσης προς ανατροπή του «Διευθυντηρίου» και κατάργηση του αντιδημοκρατικού Συντάγματος του 1795.

Σχετικά με το πρόβλημα του ποια πολιτική μορφή θα έπρεπε να πάρει η πολιτική εξουσία μετά την ανατροπή του «Διευθυντηρίου», ο Μπουοναρόττι έγραψε: «Οι εναλλαγές στην τύχη της Συμβατικής κατέδειξαν πως ο λαός, οι αντιλήψεις του οποίου έχουν διαμορφωθεί μέσα στο σύστημα της κοινωνικής αδικίας και του δεσποτισμού, δεν είναι ακόμα ικανός να επιβάλει μέσω των εκλογών ανθρώπους που μπορούν να οδηγήσουν την Επανάσταση μέχρι το τέλος. Αυτό το δύσκολο καθήκον μπορούν να το πραγματοποιήσουν μόνο άνθρωποι θαρραλέοι και με διαμορφωμένη συνείδηση, άνθρωποι έξυπνοι και απόλυτα αφοσιωμένοι στον λαό και την ανθρωπότητα».

Συνελήφθη στις 10 Μαίου 1796 και μετά από ανακρίσεις ενός περίπου έτους στην φυλακή της επαρχιακής πόλης Vendome (όπου είχαν μεταφερθεί όλοι οι κρατούμενοι ηγέτες της οργάνωσης με διαταγή του «Διευθυντηρίου» από φόβο μήπως ξεσηκωθεί ο λαός του Παρισιού), καταδικάστηκε σε ισόβια φυλάκιση. Φυλακίστηκε στο Σέρμπουργκ. Όταν ο παλαιός θαυμαστής του Ναπολέων Βοναπάρτης έγινε ύπατος και πραγματικός κυρίαρχος όλης της Γαλλίας, του πρόσφερε μία υψηλή θέση την οποία όμως ο Μπουοναρόττι απέρριψε με περιφρόνηση.

Απολύθηκε από την φυλακή το 1807 και εγκαταστάθηκε στα νοτιοδυτικά σύνορα, όπου ίδρυσε την τεκτονική στοά «Les Sublimes Maitres Parfaits» και ήλθε σε στενές επαφές με διάφορους Ιταλούς επαναστάτες και αργότερα εγκαταστάθηκε στην Ελβετία, εξασφαλίζοντας τα προς το ζην με παραδόσεις μαθημάτων μουσικής και ξένων γλωσσών. Κυνηγημένος και από εκεί, κατέληξε στις Βρυξέλλες, όπου το 1828 εξέδωσε το βιβλίο «Η Συνομωσία για την Ισότητα» («Conspiration pour l’ Egalite dite de Baeuf, suivie du process auquel elle donna lieu») για την παλαιά του οργάνωση και την πολύκροτη δίκη των ηγετών της, το οποίο με το πάθος και την γλαφυρότητά του ενέπνευσε πολλούς επαναστάτες της περιόδου 1828 – 1840. Επέστρεψε στο Παρίσι μετά την επανάσταση του 1830 κατά του βασιλιά Κάρολου του 10ου, όπου λατρευόταν σχεδόν ως άγιος από τους διανοούμενους και τους νεαρούς επαναστάτες. Ένας από τους θερμότερους θαυμαστές και μαθητές του υπήρξε ο Αύγουστος Μπλανκί.

Το 1834 η αστυνομία προσπάθησε να τον απομακρύνει για μία ακόμα φορά από την Γαλλία, αλλά δίχως επιτυχία, λόγω του ότι τού είχε χορηγηθεί παλαιότερα η γαλλική υπηκοότητα από την Συμβατική Εθνοσυνέλευση. Ο γέρος πια επαναστάτης έζησε τα υπόλοιπα χρόνια του (πέθανε το 1837) με το ψευδώνυμο Ραϋμόνδος, παραδίνοντας προς το ζην μαθήματα μουσικής.

..................... Σχετική Βιβλιογραφία ...........................

Bax B. Ernest, «Last Episodes of the French Revolution», εκδόσεις «Hasket House», 1971

Δαούλας Χρ. Δημήτρης, «Γενική Ιστορία του Σοσιαλισμού και των Κοινωνικών Αγώνων», εκδόσεις «Γραμμή», Αθήνα 1978


Πηγή: Ελεύθερη Εγκυκλοπαίδεια "Γνώσις" http://www.gnwsis.g

Δεν υπάρχουν σχόλια: